اِستِویا یا شیرین برگ (با نام علمیStevia rebaudiana )گیاهی از تیره کاسنیان و بومی آمریکای جنوبی به ویژه کشورهای برزیل و پاراگوئه است. استویا قدرت شیرین کنندگی بالایی دارد و شیرینی آن ۲۰۰ الی ۳۰۰ برابر شکر است؛ از آنجا که مقدار کالری استویا صفر است جایگزین بسیار مناسبی برای شکر محسوب می شود.
در آمریکای جنوبی و برخی کشورهای آسیایی از قدیم این گیاه را برای شیرین کردن انواع غذاها استفاده می کردند. در سال های اخیر به دلیل کالری صفر استویا و سایر خواص فوق العاده و بی ضرر بودن آن برای سلامتی، مصرف آن در انواع محصولات غذایی از جمله چای و دمنوش به شدت گسترش پیدا کرده است.
استویا و تناسب اندام
افزایش وزن و چاقی علل متعددی دارد که از مهمترین آن ها می توان به عدم فعالیت فیزیکی، عدم تحرک و نشستن به مدت طولانی، و مصرف مواد غذایی با کالری ، چربی و قند بالا اشاره کرد.
گلیکوزیدهایی که در استویا موجود هستند، توسط بدن متابولیزه نمی‌شود، در نتیجه هیچ کالری‌ای تولید نمی‌کنند و میزان کالری استویا صفر است. به همین دلیل این گیاه می تواند بخشی از یک رژیم غذایی متعادل باشد و با حفظ طعم و شیرینی مواد غذایی از افزایش وزن جلوگیری کند.
استویا و دیابت
مطالعات نشان می دهد که استویا فاقد کالری یا کربوهیدرات است و تاثیری بر میزان قند خون یا انسولین خون ندارد. از این رو به افراد دیابتی اجازه می دهد طیف وسیع تری از مواد مغذی را مصرف کنند و بدون هیچ گونه نگرانی از این گیاه به عنوان شیرین کننده استفاده کنند.
استویا در جریان متابولیسم در بدن ذخیره سازی نمی شود و به دلیل قابلیت جذب کمی که دارد میزان کالری آن صفر است و باعث افزایش قند خون یا سطح انسولین در هنگام هضم نمی شود.
در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰ روی ۱۹ شرکت کننده سالم و ۱۲ شرکت کننده مبتلا به دیابت انجام شد مشخص شد که استویا بطور قابل ملاحظه ای میزان انسولین و قند خون را پایین می آورد و به کنترل کلسترول کمک می کند. شرکت کنندگان در این مطالعه به مدت یک ماه روزانه میزان ۴۰۰ میلی لیتر استویا مصرف کردند. در نهایت یافته ها نشان داد که استویا میزان کلی کلسترول بد(LDL) و تری گلیسیرید را بدون هیچ عارضه جانبی منفی کاهش می دهد. استویا همچنین میزان کلسترول خوب بدن (HDL) را افزایش می دهد.
استویا و کاهش فشار خون
تحقیقات نشان می دهد که برخی از گلیکوزیدهای موجود در استویا باعث گشاد شدن عروق خونی و افزایش تولید ادرار و دفع سدیم می شوند. مصرف استویا در دوزهای بالاتر می تواند به کاهش فشار خون نیز کمک قابل توجهی بکند. سلامت و بی ضرر بودن استویا یا شیرین برگ توسط FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا) تأیید شده و مصرف در حد تعادل آن هیچ خطری برای سلامتی ندارد.
